Bình Định: Rầm rộ chở cát ngày đêm, tuồn ra cả ngoài tỉnh

Thời gian qua, nhằm phục vụ các công trình giao thông trọng điểm đang triển khai xây dựng trên địa bàn, UBND tỉnh Bình Định đã quan tâm, chỉ đạo, tạo điều kiện để cấp phép khai thác một số mỏ các trên địa bàn. Cơ bản, công tác quản lý, giám sát khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh ghi nhận kết quả tốt, tuy nhiên qua ghi nhận tại một số mỏ, vẫn còn xảy ra tình trạng khai thác có dấu hiệu trái quy định.

Những ngày đầu tháng 4/2024, từ nguồn tin báo bạn đọc, PV Người Đưa Tin thực tế nhiều thời điểm khu vực mỏ cát khai thác bằng phương pháp lộ thiên tại sông Kôn, xã Vĩnh Quang (huyện Vĩnh Thạnh) và dự án nạo vét cát khu vực đập dâng Phú Phong (Tây Sơn, Bình Định) ghi nhận nhiều hoạt động trái quy định về thời gian, mục đích khai thác cát và có dấu hiệu vượt trữ lượng khai thác, thất thoát tài nguyên…

Ồ ạt chở cát ra ngoài tỉnh

Ngay từ sáng sớm, tại dự án nạo vét sông Kôn đoạn từ đập dâng Phú Phong đến khối Hòa Lạc, thị trấn Phú Phong và xã Tây Phú (huyện Tây Sơn) của Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Hiếu Ngọc (TT.Phú Phong, Tây Sơn) đã nhộn nhịp. Dưới lòng sông Kôn, hơn chục máy múc nạo vét bằng phương pháp lộ thiên hầu hết hoạt động hết công suất, đưa gàu cát lớn, sủng nước về các thùng xe chờ sẵn.

Hơn 4 giờ sáng ngày 15/4, gần cả chục xe tải nặng đã nối nhau ra vào. Chừng chục phút, xe tải BKS BKS 81H-009.54 nhận đầy thùng cát, ì ạch từ lòng sông lên con đường công vụ và bẻ lái ra khỏi dự án nạo vét. Kế sau, các xe tải BKS 81C-103.85, 81C-229.10, 81H-009.54… cũng nhanh chóng chất đầy cát nguyên khai từ lòng sông lên thành thùng “có ngọn” (vượt quá kích thước thùng xe) để tuôn ra ngoài.

Thậm chí, dù chưa đến giờ các mỏ cát, nạo vét cát hoạt động theo quy định của UBND tỉnh Bình Định (từ 7 giờ sáng), nhưng chiếc xe đầu kéo BKS 81H-00932 kéo theo romooc BKS 81R-009.04 đã chạy xuống dưới lòng sông Kôn này vào lúc 5 giờ 40 phút ngày 15/4. Hơn 30 phút sau, xe đầu kéo chở đầy thùng cát, chạy trên QL19 về phía Gia Lai.

Hoạt động khai thác cát tại dự án nạo vét khu vực đập dâng đâng của Công ty TNHH Xây dựng Hiếu Ngọc rầm rộ

Bám theo đoàn xe này, điều lạ thay vì tập kết, đổ cho các công trình giao thông trọng điểm của UBND tỉnh, phóng viên ghi nhận đoàn xe chở đầy cát trên cứ thế chạy về phía chân đèo An Khê, qua khỏi khu vực Bình Định đến địa phận Gia Lai, tiếp tục đi về phía trung tâm TX An Khê (Gia Lai) hướng vào bãi vật liệu để biển hiệu “Vật liệu xây dựng Hiệp Anh Xuân” trên đường Hoàng Hoa Tham An Tân (TX An Khê).

Theo nhiều người dân khu vực TT Phú Phong (Tây Sơn), thời gian gần đây, các xe BKS đầu số 81 (Gia Lai) thường xuyên xuất hiện để chở cát cả ngày lẫn đêm. Nhiều người ngạc nhiên khi biết số cát này "tuồn" về Gia Lai trong khi nhu cầu địa phương khan hiếm.

Không chỉ hoạt động từ sáng sớm, đoàn xe này còn chở cát nạo vét đập dâng Phú Phong vào tối muộn, sau giờ quy định của UBND tỉnh Bình Định (trước 17 giờ). Chiều 14/4, có mặt khu vực dự án nạo vét này, dù gần 17 giờ 30, nhưng từ đây các xe tải BKS 81H-009.54, 81C-103.85, 81H-005.79 … nối nhau chạy ra ngoài, lưu thông trên QL19 về phía đèo An Khê và tiếp tục hành trình đổ cát tại bãi tập kết Hiệp Anh Xuân.

Thay vì cung cấp cát cho các công trình giao thông trên địa bàn Bình Định như quy định của UBND tỉnh, một lượng lớn cát theo đoàn xe vượt đèo An Khê về phía Gia Lai đổ về bãi tập kết của Hiệp Anh Xuân (TX An Khê, Gia Lai).

 Thay vì cung cấp cát cho các công trình giao thông trên địa bàn Bình Định như quy định của UBND tỉnh, một lượng lớn cát theo đoàn xe vượt đèo An Khê về phía Gia Lai đổ về bãi tập kết của Hiệp Anh Xuân (TX An Khê, Gia Lai)

Ghi nhận PV, đoàn xe này chủ yếu loại 3 trục, có thể tích thùng lớn theo đăng kiểm lên đến trên dưới 18 khối cát. Mỗi ngày ước tính hàng trăm khối cát từ dự án nạo vét khu vực đập dâng Phú Phong chở về bãi vật liệu Hiệp Anh Xuân (An Khê, Gia Lai). 

Lợi dụng dự án nạo vé đập dâng, cát từ Bình Định "chảy máu" sang Gia Lai trái phép, gây lãng phí tài nguyên, thất thu thuế phí

Theo Giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh Bình Định cấp tháng 10/2023, Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Hiếu Ngọc được phép khai thác, thu hồi cát trên sông Kôn nhằm mục đích phục vụ thi công tuyến đường ven biển ĐT.639 đoạn từ Quốc lộ 1D - Quốc lộ 19 mới (nằm trên địa bàn tỉnh Bình Định - PV) do Ban Quản lý dự án Giao thông tỉnh làm chủ đầu tư. Ngoài ra, UBND tỉnh cũng quy định thời gian khai thác từ 7 giờ đến 17 giờ mỗi ngày, với trữ lượng gần 630.000m3 cát xây ở thể nguyên thai, công suất khai thác hết trữ lượng trên trong vòng năm 2024. Như vậy, qua ghi nhận của PV, việc doanh nghiệp này khai thác ngoài giờ và vận chuyển cát ra ngoài tỉnh Bình Định có dấu hiệu vi phạm giấy phép do UBND tỉnh cấp.

Mỏ không trạm cân, khai thác rầm rộ

Tương tự, tại mỏ cát khai thác bằng phương pháp lộ thiên khác tại sông Kôn, xã Vĩnh Quang (huyện Vĩnh Thạnh) dù khai thác khá rầm rộ, nhưng mỏ cát không trang bị trạm cân theo quy định của UBND tỉnh, thậm chí không ít nguồn vật liệu ở đây có dấu hiệu được tuồn về Gia Lai trái phép.

Tương tự, mỏ cát sông Kôn ở Vĩnh Thạnh cũng khai thác nhộn nhịp bằng phương pháp lộ thiên

Tìm hiểu PV, mỏ này được UBND tỉnh cấp Giấy phép Khai thác khoáng sản số 130/GP-UBND (ngày 6/10/2022) để chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản cho công ty TNHH MTV Gia Hưng Quốc Thịnh, với trữ lượng được tiếp tục khai thác là hơn 43.000 m3 địa chất cát làm vât liệu xây dựng thông thường, tương đương với  hơn 48.000m3 cát nguyên khai và hơn 5.000 địa chất cuội sỏi. Trong đó, công suất khai thác cát năm 2024 (đến 31/5/2024) hơn 9.000m3 cát địa chất/năm (tương đương hơn 10.000m cát nguyên khai/năm) và 180m3 cuội sỏi/năm.

 Cát được khai thác từ lòng sông Kôn tập kết tại bãi chứa khu vực mỏ, để sàng lọc và tiếp tục xúc lên xe tải đi tiêu thụ

Ghi nhận của PV, vào trưa 9/4, chiếc xe đầu kéo BKS 77E-003.xx kéo theo sơmirơmooc BKS 77R- 048.xx (thuộc Công ty TNHH Gia Hưng Quốc Thịnh, địa chỉ Bùi Thị Xuân, Quy Nhơn, Bình Định) vừa nhận đầy thùng cát từ mỏ ì ạch đi ra phía QL19, bẻ lái về hướng Quy Nhơn, xe tải khác BKS 79H-040.xx nối đuôi vào nhận cát. Chiếc máy múc công suất lớn hoạt động hối hả gục đầy gàu cát đổ vào thùng xe. Tiếp sau, các xe tải 4 trục BKS 77H-040.xx, xe tải BKS 77H-027.xx… nối nhau ra vào. Trung bình mỗi xe mất chừng 30 phút để kết thúc hành trình vào mỏ, và chở cát ra khỏi mỏ.

Hoạt động nhộn nhịp là vậy, nhưng ghi nhận của PV mỏ này không hề lắp đặt trạm cân như quy định tại Giấy phép Khai thác khoáng sản số 130/GP-UBND của UBND tỉnh, khiến công tác quản lý, giám sát tải trọng, trữ lượng khai thác bị “bỏ ngỏ”.

Thay vì cung cấp cho các công trình, dự án phục vụ nhu cầu vật liệu tại Bình Định như giấy phép khai thác, nguồn cát này bị "chảy máu" về Gia Lai đến các đại lý xây dựng, kéo theo lỗ hổng về hóa đơn chứng từ, thuế phí...

Bám theo đoàn xe này, không ít trường hợp thay vì cung cấp cát phục vụ cho nhu cầu trên địa bàn tỉnh theo giấy phép của UBND tỉnh cấp, không ít trường hợp lái xe chạy thẳng lên Gia Lai. Điển hình, khoảng 5 giờ sáng 12/4, xe tải BKS 77C-228.61 chở đầy thùng cát từ mỏ cát sông Kôn chạy ra ngã ba QL19 rồi bẻ lái về phía Gia Lai. Ít phút sau chiếc xe lưu thông qua địa phận Bình Định lên hướng An Khê, qua chốt TTKS của CSGT (Phòng CSGT, Công an Gia Lai) đang làm nhiệm vụ trên QL19) trước khi rẽ vào bãi tập kết ở cửa hàng vật liệu trên địa bàn tổ 7 (P.Ngô Mây, TX. An Khê), cạnh Công ty CP Lâm nghiệp và xây dựng An Khê.

Trích xuất dữ liệu đăng kiểm, xe tải BKS77C-228.61, có kích thước thùng 5,8x2,33x1,1m, tương đương gần 15 m3.

Kiểm tra xử lý nghiêm vi phạm

Chiều 15/4, trao đổi với PV qua điện thoại, ông Nguyễn Quang Hiếu, đại diện Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Hiếu Ngọc xác nhận, đơn vị thi công nạo vét cát khu vực đập dâng để đảm bảo tiến độ hoàn thành trong tháng 5/2024 tới. Theo ông Hiếu, công ty đấu giá trúng việc nạo vét này và khẳng định không có việc đưa cát về Gia Lai. “Một số xe chạy đổ cát khu vực chân đèo An Khê phía Bình Định”, ông Hiếu nói. Tuy nhiên, khi PV viện dẫn việc có đủ thông tin tư liệu cát từ đây chở về bãi tập kết Hiệp Anh Xuân (TX An Khê, Gia Lai), ông Hiếu nói sẽ kiểm tra, chấn chỉnh.

Về phía địa phương, ông Bùi Tấn Thành, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh cho biết, đang xuống tỉnh nhận công tác mới nên hướng dẫn PV liên hệ Phó chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh để làm việc. Tuy nhiên, hiện PV chưa nhận được hồi âm từ phía lãnh đạo huyện này.

Trong khi đó, ông Lê Văn Tùng, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bình Định cho hay: "Hiện nay, đoàn liên ngành của tỉnh đang đi kiểm tra các mỏ vật liệu trên địa bàn. Theo đó, liên ngành thanh kiểm tra các hoạt động của mỏ vật liệu, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Khi có kết quả, sở thông báo cho cơ quan báo chí".

Theo lãnh đạo Sở TN&MT, việc các mỏ khai thác ngoài giờ quy định, chở cát ra ngoài tỉnh… là sai quy định.