Đã tìm ra cách COVID-19 tấn công não bộ: Lối ra cho người mắc kẹt?

Các nhà khoa học Brazil đã xác định được vị trí chính xác mà virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 tấn công vào hệ thần kinh trung ương, giúp lý giải việc một số ít bệnh nhân mắc kẹt với các triệu chứng thần kinh - tâm thần kéo dài.

Nhóm khoa học gia Brazil từ Đại học São Paulo (UNICAMP), Đại học Bang Campinas (USP), Phòng thí nghiệm Quốc gia về khoa học sinh học Brazil (LNBio), Viện D'Or (IDOR) và Đại học Liên bang Rio de Janeiro (UFRJ) đã nghiên cứu bộ não hiến tặng của 26 bệnh nhân chết vì COVID-19 để xác định được chính xác các tế bào bị SARS-CoV-2 tấn công.

Bài công bố trên tạp chí PNAS cho hay nhờ sử dụng một kỹ thuật gọi là hóa mô miễn dịch nhằm nhuộm màu và xác định những kháng thể hoạt động như dấu hiệu của kháng nguyên virus, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các tế bào hình sao là mục tiêu chính của COVID-19.

Đã tìm ra cách COVID-19 tấn công não bộ: Lối ra cho người mắc kẹt? - Ảnh 1.

Các vùng não có dấu hiệu bị thay đổi ở các bệnh nhân chết vì COVID-19 được thể hiện bằng màu sắc - Ảnh: PNAS

Theo Medical Xpress, đây cũng là một trong những bằng chứng đầu tiên về việc virus này có thể ảnh hưởng tới não bộ - điều mà nhiều virus trong các bệnh khác cũng đã làm trong các trường hợp hiếm, gây biến chứng tâm thần - thần kinh.

Tế bào hình sao là dạng tế bào phong phú nhất của hệ thần kinh trung ương. Chức năng của chúng bao gồm cung cấp hỗ trợ sinh hóa và chất dinh dưỡng cho các tế bào thần kinh, điều chỉnh mức độ dẫn truyền thần kinh...

Trong một bước nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Protein thần kinh của UNICAMP do tiến sĩ Martins de Souza đứng đầu, họ đã xác nhận sự tấn công này đã ảnh hưởng đến sự chuyển hóa năng lượng trong não vì một số protein trong tế bào hình sao bị thay đổi.

Sự chuyển hóa năng lượng bị ảnh hưởng sẽ kéo theo hiện tượng "yếu pin" của một số hoạt động não bộ liên quan đến trí nhớ và học tập, cũng như ức chế hoạt động của một loại tế bào thần kinh có khả năng giúp bạn bình tĩnh và thư giãn hơn.

Ngoài ra sự thay đổi một số protein cũng khá giống với sự thay đổi protein tương tự trong tế bào hình sao của một số bệnh nhân tâm thần, có thể đại diện cho mối liên quan giữa các vấn đề tâm lý - tâm thần, dù hiếm gặp nhưng đã được xác định sau COVID-19.

Trong một phần khác của nghiên cứu, đứng đầu bởi Trường Khoa học y tế thuộc UNICAMP, 81 tình nguyện viên đã hồi phục sau COVID-19 nhẹ, cho rằng mình gặp khó chịu kéo dài sau khi đã âm tính, đã được chụp MRI não bộ. 1/3 trong số họ vẫn có các triệu chứng tâm thần - thần kinh trong thời điểm 60 ngày sau khi dương tính với virus, và đã khỏi bệnh từ lâu.

Các vấn đề họ gặp phải là đau đầu (40%), mệt mỏi (40%), thay đổi trí nhớ (30%), lo lắng (28%), mất khứu giác (28%), trầm cảm (20%), buồn ngủ ban ngày (25%), mất vị giác (16%) và ham muốn tình dục thấp (14%).

Kết quả MRI cho thấy một số người đã giảm độ dày ở vỏ não ở một số vùng não so với mức trung bình của nhóm đối chứng.

Tin mừng là phần lớn họ đã tự khỏi sau một thời gian, dù chậm chạp. Tuy nhiên một số người còn "mắc kẹt" hoài với các khó chịu đó.

"Kiến thức này sẽ giúp hướng dẫn tìm kiếm các liệu pháp cụ thể cho từng hệ thống bị suy giảm bởi COVID-19" - tiến sĩ Martin de Souza nói, giải thích ý nghĩa quan trọng nhất của công trình bên cạnh việc xác định cụ thể giả thuyết rằng não một số bệnh nhân COVID-19 thực sự bị ảnh hưởng khá lâu dài.